Kan ik de betaalde Turteltaks terugkrijgen?
Vraag
Met een arrest van 22 juni 2017 heeft het Grondwettelijk Hof de regeling voor de zogenaamde ‘Turteltaks’ vernietigd. De taks is feitelijk een bijdrage voor het Vlaams Energiefonds, die al langer bestaat. Tot 2015 was de bijdrage echter beperkt tot jaarlijks € 1,80 per afnamepunt en niemand maalde er om.
Vanaf 2016 werd de bijdrage door Vlaams Energieminister Annemie Turtelboom fel verhoogd om de subsidiëringsput voor de zonnepanelen van twee miljard euro te dempen. De meeste gezinnen betalen daardoor nu jaarlijks een bijdrage van € 100 of € 121 inclusief de btw. Wie meer verbruikt omdat hij bijvoorbeeld elektrisch verwarmt, betaalt jaarlijks € 350,90 btw inbegrepen.
De minister kreeg een berg kritiek over zich heen en in februari 2016 vroegen tientallen particulieren en Test-aankoop het Grondwettelijk Hof om de regeling ongedaan te maken. Diverse verzoeken tot schorsing van de maatregel werden verworpen. Maar er werden ook beroepen tot vernietiging ingediend.
Het argument van één burger doet de Vlaamse regering de das om. Het Hof oordeelt dat de ‘Turteltaks’ ongrondwettelijk is. Door de heffing op het afnamepunt te laten variëren volgens het elektriciteitsgebruik is een ‘dubbele’ belasting ontstaan, omdat er al een federale belasting bestaat ook volgens het gebruik.
En dus rijst de vraag of de taks moet terugbetaald worden aan de gedupeerde burger.
Heeft de Vlaamse overheid, door de ‘illegale’ taks in te voeren, een fout gemaakt in de zin van artikel 1382 van ons Burgerlijk Wetboek? Ons Hof van Cassatie aanvaardt al geruime tijd dat, ondanks de scheiding der machten, de Vlaamse overheid aansprakelijk is zoals iedere andere burger of rechtspersoon.
Antwoord
Er lijkt dus op het eerste zicht voldoende kans te zijn.
Wanneer we echter het arrest in zijn geheel lezen, moet vastgesteld worden dat het Hof de ‘Turteltaks’ wraakt, maar tegelijkertijd de gevolgen van de vernietigde bepaling handhaaft voor 2016 en 2017.
Er wordt een uitzondering gemaakt op het principe van de terugwerkende kracht van een vernietigingsarrest.
Het Hof maakt gebruik van zijn bevoegdheid voorzien in artikel 8 van de bijzondere wet van 6 januari op het Grondwettelijk Hof. Deze maatregel kan het Hof nemen omwille van het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel. De Vlaamse overheid heeft hier ook nadrukkelijk om verzocht, om administratieve en juridische moeilijkheden te vermijden.
Nu is het zo dat de uitspraak van het Hof vanaf haar publicatie in het Belgisch Staatsblad een absoluut gezag van gewijsde heeft. De gewone rechtscolleges zijn er door gebonden. Wanneer de vrederechter zou aangesproken worden voor de terugbetaling van de taks kan deze niet naast het feit dat de ‘Turteltaks’ wordt gehandhaafd tot eind 2017.
En zo bestaat naar onze mening toch niet de mogelijkheid om de taks terugbetaald te krijgen.